Wawacan jeung contona

Wawacan

                        Wawacan teh nya carita anu didangding, ditulis dina wangun puisi pupuh, Naskah sunda anu kungsi aya, rereana mah eusina carita wawacan, sok najan aya eusi sejen dina éta naskah teh. Wawacan mangrupa jengglengan sastra dua pangaruh, nya éta pangaruh Jawa jeung Arab.

Conto Wawacan

Wawacan Damarwulan

Wawacan anu nyaritakeun Puteri Brawijaya di Karajaan Majapahit anu ngaranna Déwi Kencana Wungu ngawaris tahta karajaan kalawan gelar Prabu Kanya Ayu Kencana Wungu. Kacaritakeun, Patih Kuda Laléyang katut para puterana anu opat can lila dikantunkeun ku ibuna amitan pikeun indit tatapa. Nalika dikantun tatapa, jabatan Patih diganti ku patih Logender anu gaduh putera tulu, tur dibantuan ku Ranggalawé ti Tuban.

Kacaritakeun yén kageulisan Sang Prabu Majapait téh geus sumebar ka sakuliah nagri tatangga nepi ka nagri Blambangan anu diparéntah ku Ménak Jingga nu kawentar minangka raja anu makmak meukmeuk tur resep ka awéwé. Ku sabab lamaran anu ditepikeun ku utusan ti Blambangan ditampik, antukna Ménak Jingga kacida murkana sarta manéhna nyiapkeun wadya baladna pikeun ngajorag Majapait. Tapi pamaksudanana téh teu hasil, samalah Ménak Jingga serah bongkokan ka Ranggalawé. Dina ieu téks ayana tokoh Damarwulan teu pati katémbong, samalah dina kajadian perang, Damarwulan téh keur nyarengan ramana tatapa. Ieu téks téh kawasna mangrupa saduran tina Carita Panji di Jawa.

Unsur Intrinsik :

Tema               : Cinta

Tokoh              : Ratu Ayu Kencana Wungu = Bageur tapi sok jalir jangji

Jaka Umbaran (Minakjingga) = Sarakah

Damarwulan = Bageur, wanteran, sok ngabela kabeneran

Latar                : Karajaan Majapahit jeung Karajaan Blambangan

Alur                 : Maju

Amanat           : Talatah moral anu tiasa dipetik ti carita ieu nyaeta, kahiji,daweung resep jalir jangji bade ngabalukarkeun akibat anu awon,sepertos daweung jalir jangji Ratu Ayu Kencana Wungu ngabalukarkeun peupeus na peperangan antawis Majapahit sarta Blambangan. Kadua,sipat jahat,nyaeta resep ngajabel hak batur,katembong dina laku-lampah Layang Seta sarta Layang Kumitri anu ngajabel hak Damarwulan minangka pinunjul sayembara. Balukarna,kadua jalmi licik eta oge lebet panjara.

Kasimpulan

•      Numutkeun bahasan carita pantun anu parantos di uningakeun ka khalayak dina presentasi makalah ieu. Urang janten tiasa nyandak titi mangsana yen diantawisna :

•      Anu dimaksud carita pantun teh nya eta mangrupa hiji seni pintonan carita pitutur / lisan dina wangun Sastra Sunda, bari ditembangkeun sarta dipirig ku kacapi. Pantun dipdangkeun ku saurang “Juru Pantun” nu oge maenkeun kacapi.

Papasingan carita pantun

•      Seni carita pantun dipidangkeun dina bua bentuk :

a)      Pikeun hiburan :

Dina pidang hiburan, anu sok dicaritakeun teh gumantung ka carita nu dikawasa ku juru pantun, atawa gumantung nu naggap.

a)      Pikeun ritual :

Sedangkeun dina pidang ritual, anu sok dicaritakeun teh gumantung ka carita nu dikawasa ku juru pantun, atawa gumantung nu naggap. Misalna, ruwatan, caritana sarua jeung dina pitonan wayang, layaning Batara Kala, Kama Salah, atawa Murwakala..